Zandkoliek

Zandkoliek wordt met name in het voorjaar, najaar en milde winter gezien (buiten het grasseizoen). Paarden staan op een schrale weide of in een paddock en krijgen ruwvoer vanaf de grond. Met opname van gras van een schrale weide wordt gras inclusief wortel (en daarmee aarde/zand) opgenomen. Bij opname of voeren van ruwvoer vanaf de grond in een paddock kan ook zand opgenomen worden.

Iets zand kan geen kwaad, maar als het zand niet doorstroomt kan dit ophopen in de darm. Het opgenomen zand hoopt zich op in het rechter gedeelte van de dikke darm. De aanwezigheid van zand kan diarree veroorzaken en de hoeveelheid zand kan dermate groot zijn dat het gewicht voor pijnlijkheid en dus koliek zorgt. Het zand kan daarnaast voor schade aan de darmwand zorgen doordat het een schurend effect heeft.

Is het zandkoliek?

Men kan controleren op zand in de mest door, enkele dagen achter elkaar, mest in een handschoen te doen en deze aan te vullen met water. De handschoen dient vervolgens opgehangen te worden. Al snel zal het aanwezige zand naar de vingertoppen zakken. Let op: wanneer er geen zand in de vingertoppen wordt aangetroffen, betekent dit niet dat er geen zand in de mest zit. Zand wordt namelijk intermitterend uitgescheiden en dit is dan ook de reden om de mest enkele dagen te controleren. De kans op het aantreffen van zand wordt daarmee verhoogd. Indien toch niet zeker is of het zand de oorzaak van de koliek is, kan het nodig zijn om een röntgenfoto van de buik te maken.

Behandelen en voorkomen

De behandeling van zandkoliek bestaat uit vasten/voeren van een beperkte hoeveelheid ruwvoer en laxeren. Het kan vaak lang duren voordat grote hoeveelheden zand eruit komen. Verder kan men eventueel psyllium (vlozaad) geven. Als psyllium in aanraking met water komt wordt er een plakkerige, gelei-achtige substantie gevormd, waarmee het zand mee naar buiten zou moeten worden genomen. In een heel enkel geval moet het zand operatief verwijderd worden.

Het belangrijkste is natuurlijk opname van zand te voorkomen. Wees dus voorzichtig met deze paarden op een zandpaddock te plaatsen. Mocht het paard op een zandpaddock moeten staan, voer dan het ruwvoer uit een hooinet of slowfeeder of voer het ruwvoer vanaf een rubberen mat of een betegeld plaatsje.
Eventueel is bijvoeren van psyllium een optie. Er zijn een aantal producten op de markt met psyllium als basis. Echter, als paarden toch grote hoeveelheden zand opnemen, is bijvoeren van psyllium zeker geen garantie dat ze geen zandkoliek meer krijgen.
Eigenlijk is de enige manier om ervoor te zorgen dat paarden geen zandkoliek krijgen, zorgen dat ze echt geen zand meer op (kunnen) nemen.