Uiergezondheid

Bacteriologisch onderzoek (BO) van melkmonsters

Er zijn verschillende redenen om melkmonsters van koeien te onderzoeken.
Natuurlijk is het bij een zieke koe belangrijk om te weten welke bacterie de verwekker is en voor welke therapie de verwekker gevoelig is. Daarnaast kunnen we, als we van één bedrijf verschillende monsters onderzocht hebben, zien welke kiem er verantwoordelijk is voor de (meeste) mastitisgevallen.

Het hoeft dan lang niet altijd te gaan om zieke koeien, juist ook het onderzoeken van melk van dieren met een hoog celgetal is vaak heel veelzeggend. Aan de hand van de uitslagen kunnen we dan samen met de veehouder een passend plan opstellen om mastitis te voorkomen, het tankcelgetal te verlagen en in het algemeen de uiergezondheid op het bedrijf te verbeteren.
Tot slot mogen we aan de hand van de uitslagen soms tweede-keus antibiotica op het bedrijfsbehandelplan zetten, die we anders niet zomaar zouden mogen gebruiken.

Wij onderzoeken melkmonsters in het laboratorium in onze praktijk. Dat doen we door op een speciaal groeimedium wat melk aan te brengen, zodat de aanwezige bacteriën kunnen groeien. Meestal duurt het ongeveer 24 uur voordat de groeiende bacteriën een kolonie hebben gevormd die groot genoeg is om waar te nemen en te beoordelen.

Een melkmonster voor BO kunt u prima zelf afnemen. De Gezondheidsdienst voor Dieren heeft een instructiekaart gemaakt waarop u goed kunt aflezen hoe u het monster het best kunt afnemen.
Hou altijd in gedachte dat we in het monster op zoek gaan naar de bacterie die de uierontsteking (of het hoogcelgetal) veroorzaakt heeft. Iedere andere bacterie in de melk (“verontreiniging”), afkomstig van uw handen of een vies melkmonsterbuisje bijvoorbeeld, vertroebelt het beeld. Probeer dus zo schoon en steriel mogelijk te werken.

We hebben nog een aantal tips voor het nemen van een melkmonster:
• Neem één monster per aangedaan kwartier. Als een koe aan meer kwartieren mastitis/hoogcelgetal heeft, neem dan meer monsters.
• Neem een monster bij voorkeur voordat een dier behandeld wordt. Medicijnen (met name natuurlijk antibiotica) kunnen de uitslag ernstig beïnvloeden.
• Gebruik altijd nieuwe, steriele melkmonsterbuizen en hergebruik geen buizen: bacteriën kunnen de afwasmachine overleven!
• Sluit het melkmonsterbuisje direct goed af. Bewaart u het monster in de vriezer, doe het buisje dan zeker niet te vol en plak de dop met wat plakband/tape steviger vast, zodat die er niet af kan springen (we willen de melk bemonsteren, niet de binnenkant van uw vriezer).
• Bewaar melkmonsters koel, u kunt melkmonsters ook prima invriezen om later te laten onderzoeken.
• Noteer altijd duidelijk koe-nummer, kwartier (en datum) op het melkmonsterbuisje

Wij adviseren melkveehouders om van alle dieren met uierontsteking een monster te nemen voor de behandeling. Het monster hoeft niet altijd meteen onderzocht te worden, maar kan ook bewaard worden in de vriezer. Als de behandeling niet aanslaat, kan het monster alsnog onderzocht worden. We hebben dan altijd een beter beeld dan wanneer het monster pas na de start van de behandeling genomen is (dus óók als die behandeling niet aanslaat).