Voor spoed zijn wij 24 uur per dag bereikbaar op 0488 48 29 00 | Contact
Voor spoed zijn wij 24 uur
per dag bereikbaar op
0488 48 29 00 | Contact
Geschreven door: Marjanne Zaal, Nederlands Specialist Chirurgie
Veel honden- of kattenkatteneigenaren hebben wel eens een bultje of vreemde bobbel gevoeld bij hun huisdier. Overal op het lichaam kunnen rare bulten en bobbels opduiken. Wat kan dat het zijn? En is het gevaarlijk?
Een bult of bobbel kan meerdere oorzaken hebben zoals een navelbreuk, een abces of een tumor. In een aantal gevallen is de lokalisatie van de bult typisch voor een bepaalde oorzaak terwijl tumoren overal kunnen ontstaan. Een bult kan heel langzaam groter worden of heel snel zijn ontstaan. Afhankelijk van wat de oorzaak is kan het hard of zacht zijn, in grootte wisselen en wel of niet pijnlijk zijn. Om te weten of het gevaarlijk is moeten we eerst weten wat het is.
Een bekend voorbeeld hiervan is de navelbreuk, een hernia umbilicalis. Dit is een aangeboren afwijking bij jonge dieren waarbij een opening bestaat in de buikwand ter plaatse van de navel. Dit wordt de breukpoort genoemd. Door deze opening komt de buikinhoud naar buiten en vormt een bult(je). De breukinhoud bestaat uit darm of vet. Naast de navelbreuk, zien we net als bij mensen ook liesbreuken (hernia inguinalis) met een zwelling in de lies en breuken in de spierwand rondom de endeldarm. Bij deze laatste, de hernia perinealis, ontstaat een bult aan één of beide kanten van de anus (foto 1. en 2.). Een kleine navelbreuk beklemd vrijwel nooit, dit in tegenstelling tot een liesbreuk. Een breuk rond de endeldarm veroorzaakt vaak ophoping van ontlasting waardoor het dier moeilijk kan poepen. Met uitzondering van een kleine navelbreuk kunnen bovengenoemde breuken gevaarlijk zijn en is een operatieve behandeling het advies.
Op foto 1 ziet u een Boxer met een breuk in de spierwand rondom de endeldarm, een zogenaamde hernia perinealis. Doordat er een opening (een breukpoort) is ontstaan in de spierwand in het bekken kan buikinhoud naar achteren in het bekken worden geperst en bekneld raken.
In de hernia blijkt de blaas bekneld. De blaas ligt, omgeslagen, klem in het bekken waardoor de hond moeilijk tot niet kan plassen. Hierdoor ontstaat een grote bult naast de anus. Via punctie kan de blaas worden leeg gezogen en vaak weer naar de buik worden geduwd. Dit is natuurlijk geen blijvende oplossing.
Na leegzuigen is de blaas terug de buik in geduwd. De blaas zal helaas vroeg of laat weer naar achteren worden geperst.
Een minder bekend maar toch typische locatie is de speekselkliercyste in de hals. In de hals, net achter de kaak ligt een speekselklier (de glandula mandibularis). De klier heeft een afvoergang voor het speeksel die uitkomt onder de tong. Wanneer deze afvoergang lekt komt het speeksel onder de huid en vormt een bult, een pseudocyste. De bult is niet pijnlijk, kan hard en zacht zijn en een flinke bal vormen op den duur. Het lekken ontstaat meestal door (klein) trauma. De enige oplossing is het operatief verwijderen van de klier. Gelukkig zijn er meerdere speekselklieren en blijft er voldoende speekselvorming over. De prognose is dan ook heel goed.
Bouvier met een grote speekselkliercyste. De dikte zit precies in het midden onder de kin. Het is belangrijk om te weten aan welke zijde er lekkage van speeksel is zodat aan die zijde de speekselklier kan worden verwijderd. Een operatie waar de hond vaak weinig last van heeft. De met vocht gevulde holte zal dan ook verdwijnen en hoeft dus niet te worden verwijderd.
Een andere oorzaak voor een bult in de hals is een abces ten gevolge van stoktrauma. Honden die met stokken spelen lopen het risico een keer zo in de stok te “happen” dat de stok in de keel steekt en een stukje afbreekt. De splinter (soms een deel van een stok) veroorzaakt een ontsteking met abcesvorming. Het abces kan (vaak pas dagen na het trauma) in korte tijd een dikke pijnlijke bal vormen. Het abces kan worden behandeld maar zo lang er een stukje hout blijft zitten zal dit terug blijven komen. De splinter zit vaak niet in het abces maar ergens diep in de hals. Met behulp van echografisch onderzoek of een ct-scan kan de splinter soms in beeld worden gebracht zodat meer gericht geopereerd kan worden.
De locatie van een bobbel op het lichaam kan dus al wijzen op een mogelijke oorzaak. Uw dierenarts kan in die gevallen vaak via eenvoudig onderzoek de diagnose stellen en advies geven voor behandeling.
Zoals gezegd kunnen tumoren overal ontstaan. Het woord tumor is het Latijnse woord voor zwelling. Iedere zwelling is dus theoretisch een tumor maar niet iedere tumor is een kankergezwel. De medische term voor een kankergezwel is een 'neoplasie'. Kanker is een ziekte van lichaamscellen waarbij deze abnormaal en ongecontroleerd vermeerderen. Het lichaam bestaat uit vele verschillende soorten cellen waardoor er ook veel verschillende soorten gezwellen kunnen ontstaan. Een gezwel kan goedaardig zijn wat betekent dat het niet door andere weefsels heen groeit, en zich niet kan verspreiden door het lichaam. Door de plek of de grootte kan het wel hinder geven. In dat geval kan het nodig zijn om het gezwel operatief te verwijderen.
Bij een kwaadaardig gezwel is er vaak wel ingroei in omliggend weefsel en kunnen bovendien cellen losraken en zich via de lymfebanen en het bloedvaten verspreiden door het lichaam. Dit noemen we uitzaaien of metastaseren.
Wanneer u een bultje vindt is het raadzaam naar de dierenarts te gaan om het te laten onderzoeken. Bij een dier met lange haren is het soms moeilijk een klein bultje te zien of te voelen. Knip daarom wat haren weg zodat u het altijd terug kan vinden. Ook een klein bultje in of onder de huid kan kwaadaardig zijn en uitzaaien. Aan alleen de vorm of de locatie kan nooit met 100% zekerheid worden gezegd wat voor type gezwel het is. Met een dunne naald kan de dikte worden aangeprikt (punctie) en cellen worden afgenomen. In veel gevallen geeft dat duidelijkheid over wat voor type gezwel het is of dat het bijvoorbeeld een ontsteking is. In geval van een kwaadaardig gezwel zal uw dierenarts u adviseren verder onderzoek naar mogelijke uitzaaiingen te doen. Voor een goede behandeling is het noodzakelijk te weten wat het is, of er plaatselijk ingroei is en of het uitgezaaid is. Een kwaadaardige tumor moet voldoende ruim worden verwijderd om teruggroei te voorkomen. Verwijderen is één, maar het daarna weer sluiten van de wond kan een probleem zijn. Gelukkig kan er heel veel en zijn er speciale operatieve technieken om wonden te sluiten.
Een relatief grote kwaadaardige tumor op de heup. Vooralsnog zijn er geen uitzaaiingen gevonden en is het belangrijk de tumor ruim te verwijderen.
Om de wond te kunnen sluiten is een huidflap gebruikt, een zogenaamde rotatieplastiek.
Twee maanden na de operatie is de wond mooi genezen en blijkt uit het weefselonderzoek dat de tumor in zijn geheel is verwijderd. Hiermee is de hond genezen.
Kan een bult of bobbel gevaarlijk zijn? Het antwoord is dus ja. Een hernia perinealis of een liesbreuk kan tot inklemming leiden terwijl een klein bultje kwaadaardig kan zijn. Het is daarom belangrijk een bult of bobbel in een vroeg stadium te laten onderzoeken zodat b.v. inklemming bij een liesbreuk wordt voorkomen en de behandeling ingeval van een kwaadaardig gezwel kan volstaan met vaak een relatief kleine ingreep.
Bij Lingehoeve Diergeneeskunde kunt u altijd terecht voor de beste zorg voor uw huisdier. Onze dierenartsen zijn betrokken, zeer kundig en uiteraard op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in de diergeneeskunde. Daarnaast hebben veel dierenartsen uit interesse extra kennis en vaardigheden opgedaan in een of meerdere vakgebieden. Omdat we beschikken over een uitgebreid assortiment van de modernste apparatuur, zijn wij in staat om snel een diagnose en een optimale behandeling voor uw dier in te kunnen stellen.